"Previše umjetnika ne prepoznaje da album brzo postaje relikt prošlosti i čak šteti njihovom uspjehu."
Slušatelji i ljubitelji popularne muzike u 21. vijeku često mijenjaju navike i načine slušanja i kupovanja muzike u različitim formatima. S obzirom na pojavu i razvoj streaminga u svim njegovim oblicima uz rapidan rast korisnika, čini se da muzička industrija ne prati sva dešavanja i promjene dovoljno brzo, a nerijetko kasno prepoznaju trendove.
Podaci koji se objavljuju svake godine nagovještavaju sve izvjesniju smrt albuma kao formata, kolekcije pjesama, u popularnoj muzici. U isto vrijeme diskografske nagrade nemaju namjeru odustati od odabira najboljih albuma, barem ne u skorije vrijeme. Još uvijek postoje, u velikom broju, izdavači koji produciraju muziku isključivo u formi albuma bez objavljivanja singlova.
Teško je zamisliti u, naprimjer, klasičnoj muzici formu singla kao dominantnog medija na tržištu, ili mnoge druge muzičke vrste poput jazza, eksperimentalne muzike… Na tržištu popularne muzike, gdje se vrijednost mjeri brojem prodatih primjeraka, diskografima je sekundarno u kojem se formatu muzika prodaje, sve dok se prodaje.
U prošloj je godini samo u Velikoj Britaniji broj pretplatnika na streaming platformama povećan za 41,9% što predstavlja ukupan prihod of 577 miliona funti, dok je prodaja CD-ova opala za 3,4% a downloada za 23,1%.
Ovo su podaci objavljeni ovog mjeseca u britanskom Independentu koji navodi kako je prodaja albuma generalno prepolovljena od 2010. godine, i to ne samo prodaja u formi CD-a već i u digitalnoj formi.
Kao što je LP pedesetih, a posebno šezdesetih godina prošlog stoljeća omogućio umjetnicima prostor i slobodu da predstave sveobuhvatnu viziju svoje muzike u formi albuma kao i umjetnički koncept vlastite muzike u smislu produkcije, autorstva… pojava streaming platformi drastično je uticala na navike slušatelja koje će, čini se, vratiti točak istorije diskografije unazad.
“Previše umjetnika ne prepoznaje da album brzo postaje relikt prošlosti i čak šteti njihovom uspjehu”, piše Bobby Owsinski, nekadašnji audio inžinjer i producent, danas muzički teoretičar i pisac.
U tekstu za Forbes, Owsinski pojašnjavajući navike današnjih “prosječnih” slušatelja, navodi podatke Nielsen Musica (koji prikuplja informacije o prodaji muzike u Sjedinjenim Državama i Kanadi) kako su samo dva albuma u prošloj godini imala milionske tiraže: album Taylor Swift prodat je u 1,9 miliona primjeraka (globalno ukupno 4,5 mil.) i album Eda Sheerana sa 1,1 milion (globalno ukupno 6,1 mil.). Ovo su naslabije prodavani milionski tiraži albuma od 1991. godine. Radi se o tiražima koji su nekad ostvarivani samo u jednoj sedmici. Spomenimo da je najprodavaniji album u istoriji Thriller Michaela Jacksona sa više od 66 miliona prodatih primjeraka.
Nasuprot tome, pjesma Shape of You Eda Sheerana je prodala 26,6 miliona singlova. Ovaj singl drži rekord sa 68 miliona streamova samo u jednom danu na platformi Spotify, kao i rekordan broj streamova svih vremena sa 1,853.000, zaključno sa 31. julom ove godine.
Album u slobodnom padu
Devedesetih godina prodaja albuma na svjetskom nivou iznosila je tri milijarde primjeraka dok je 2014. godine taj broj iznosio manje od milijardu i u konstantnom je padu.
Prema mjerenju Nielsen Musica, u 2017. godini zabilježen je pad prodaje od 17,7% što se odnosi na muzičke albume u svim formatima, kao CD, digitalni album i LP. Trend pada je i u prethodnim godinama evidentan a iznosi:
2016. – 16,7%
2015. – 6 %
2014. – 11 %
2013. – 8 %
2012. – 4 %.
Prema podacima RIAA (Recording Industry Association of America, organizacije koja okuplja vodeće muzičke kompanije u Sjedinjenim Državama) u prošloj godini broj pretplatnika streaming servisa porastao je za 56% u odnosu na prethodnu godinu. Pri tome, streaming platforme čine dvije trećine ukupnih prihoda muzičke industrije u 2017. godini ili drugim riječima, 66% prihoda otpada na streaming, 16% na digitalne formata te 18% na fizičku prodaju.
Treba voditi računa da su podaci koji se navode generalni, u odnosu na tržište popularne muzike te da se, u pravilu, značajno razlikuju kada se uzmu u obzir druga, različita, tržišta muzike, poput klasične muzike i slično. Jednak je slučaj i sa, naprimjer, vinilom koji je imao veliki povratak na tržište. Taj povratak jeste bio značajan imajući u vidu da je vinil bio izbačen iz masovne proizvodnje, ali su procenti koji otpadaju na prodaju vinila vrlo niski. Iako LP-jeve kupuju čak i oni koji nemaju gramofone, prodaju vinila možemo posmatrati na nivou prodaje suvenira, slično kupovini majica.
U svijetu singlova
I dok pojedini analitičari muzičke industrije već godinama najavljuju smrt albuma kao muzičkog formata, Owsinski je prije dvije godine objavio tekst “Album umire”, pitajući se za zdravlje albuma, sluteći skoru tešku bolest. Ove godine proglašava smrt albuma poručujući da “živimo u svijetu singlova!”
Možda, ipak, prije donošenja prijevremenih zaključaka, imajući u vidu trendove, a posebno imajući u vidu različite vrste muzika, da sačekamo neko vrijeme sa pisanjem čitulje albumu u popularnoj muzici.
Jer, album još uvijek nije mrtav, iako izgleda nasmrt bolestan.