Prvi Tour de France je posljedica jedne od najvećih političkih afera.
Ove godine Tour de France obilježava 105. godišnjicu. Prva utrka je održana 1903. godine, sa pauzama tokom dva svjetska rata. Neobično je da je inauguracijski događaj 1903. godine nastao je kao rezultat jednog od najvećih francuskih političkih skandala – Dreyfuss afere.
1894. godine jedan mladi francuski oficir za artiljeriju jevrejskog porekla, kapetan Alfred Dreyfuss, osuđen je za veleizdaju. Godinama kasnije dokazana je njegova nevinost, nakon uvida u dokaze koje je vojska pokušala sakriti. Nastala debata o nevinosti Dreyfussa i šire teme antisemitizma podijelile su naciju.
Jedna takva podjela se desila u najpopularnijem biciklističkom magazinu u Francuskoj L'Velo, što je dovelo do nastanka dva magazina kada su oni protiv Dreyfussa osnovali L'Auto-Velo. Vlasnik L'Vela dobio je sudsku parnicu kojom je L'Auto-Velo primorao da promijeni ime, što su i učinili – preimenovavši se u L'Auto. U nastojanju da zaustave pad popularnosti i vrate biciklističke čitaoce, L'Auto je organizovao Tour de France 1903. godine. Bila je to veoma uspješna kampanja koja je dovela do povećanja prodaje za šest puta puta tokom i nakon takmičenja i, na kraju, gurnula L'Velo u stečaj.
Maurice Garin (u sredni desno) i vjerovatno Leon Georget (s njegove lijeve strane), na cilju prvog Tour de Francea
Takmičenje iz 1903. godine činilo je samo šest etapa na uglavnom ravnim stazama, međutim, svaka od etapa je bila izuzetno duga, sa prosječnom dužinom od preko 400 km. 60 biciklista, svi profesionalci ili poluprofesionalci, započeli su trku u kojoj je učestvovalo 49 francuskih takmičara, 4 belgijska, 4 švajcarska, 2 njemačka, a samo jedan takmičar je bio iz Italije – Maurice Garin, favorit prije utrke koji je na kraju postao i prvi pobjednik. Garin se takmičio i naredne godine, ali je diskvalifikovan zajedno sa osam drugih vozača zbog varanja, odnosno ilegalnog korištenje automobila i vozova.
Tour de France 1903.
Takmičarima Tour de Francea je do šezdesetih godina bilo dozvoljeno za vrijeme utrke konzumirati alkohol, a preporuka nutricionista današnjim takmičarima je izbjegavati alkoholna pića nekoliko sedmica prije takmičenja. Ono što takmičari ne izbjegavaju ni prije ni za vrijeme velikog takmičenja, su velike količine kafe.
Tour de France 1903, Marcel Kerff
Tour de France zajedno sa Giro d’Italia i Vueltom a España čini veliku trojku najznačajnijih biciklističkih utrka na svijetu a Tour važi za najzahtjevniju i najprestižniju utrku. I dok takmičari u drugim sportovima poput tenisa zarađuju milionske iznose, Federer je prošle godine za 11 sati igre na Wimbldonu zaradio više od 5 miliona KM, zarade biciklista su znatno manje. Pobjednik će dobiti nešto manje od milion KM za trosedmičnu vožnju, a uobičajena je praksa da pobjednik novčanu nagradu podijeli sa članovima svog tima. Iako ovaj iznos može zvučati veliki, pobjednik najtežeg HC uspona zaradit će manje od 800 eura, a pobjednik uspona četvrte kategorije manje od 200 eura.
Ovogodišnji Tour de France počinje 7. jula, gotovo u potpunosti će biti održan u matičnoj zemlji a planirana ruta obećava utrku koja neće biti nimalo dosadna. Takmičare očekuje 21 etapa sa ukupno 3.351 kilometrom, dok će ih 16. etapa nakratko odvesti u Španiju kojom će se voziti samo 16 km utrke.
Start 176 vozača okupljenih u 22 tima bit će na otoku Noirmoutier-en-l’Île na zapadu Francuske, a u cilj se ulazi 29. jula, tradicionalno u Parizu. Šampion će biti okrunjen na Champs-Élyséesu, na kojem se zadnja etapa završava slavnim sprintom.
Ove godine planirano je 26 planinskih uspona sa elevacijama prve, druge kategorije i HC – Hors catégorie – odnosno kategorija vrlo teških planinskih uspona. Mnoge od etapa Tour de Francea uživaju poseban status i prestiž, osim pomenute sprinterske završnice zadnje etape, svakako jedna od najuzbudljivih etapa Tour de Francea je i epska etapa “penjanja” koja uključuje Col de Tourmalet.
Tour de France u brojkama:
– Najviše pojedinačnih etapa osvojio je Eddy Merckx, on je i biciklist koji je najviše dana proveo u žutoj majici, ukupno 96
– Svaki takmičar će tokom svake etape sagoriti do 8.000 kalorija, što za cijelu utrku predstavlja ekvivalent od 252 dupla čizburgera
– Tokom utrke takmičarski timovi će potrošiti 42.000 boca vode
– Takmičar koji završi utrku okrenut će pedale oko 486.000 puta
– 12 miliona gledalaca svake godine prisustvuje Tour de Franceu što ga čini najvećim sportskim događajem na svijetu
– 3,5 milijarde ljudi prati Tour putem TV ekrana
– 1919. godine najmanji broj takmičara završio je utrku, svega njih 10
– U ranim godinama, takmičari su imali ukupno 14 dana pauze tokom utrke, danas samo dva
– Najveća prosječna brzina od 41,65 km/h ostvarena je 2005. godine, dok je 1919. Godine iznosila 24,05 km/h
– Ukupni nagradni fond ove godine iznosit će nešto više od 2 miliona eura