TE Ugljevik je regionalni rekorder sa 88.302 tone ispuštenog sumpor-dioksida.
Termoelektrane Zapadnog Balkana već drugu godinu zaredom ispuštaju u atmosferu šest puta više zagađenja nego je dozvoljeno.
Prema izvještaju CEE Bankwatch Networka, dvije i po godine nakon što su vlade zemalja Zapadnog Balkana trebale uskladiti emisije iz termoelektrana sa propisima Evropske unije, nova analiza koju je provela ova međunarodna mreža organizacija koje se bave zaštitom okoliša i ljudskih prava u zemljama centralne i istočne Evrope, otkriva kako se emisije sumpor-dioksida i prašine iz termoelektrana u 2019. godini nisu smanjile već povećale, predstavljajući ozbiljnu opasnost za zdravlje stanovnika šire regije.
Ukupno 16 termoelektrana Zapadnog Balkana je prema procjenama odgovorno za 3.900 smrtnih slučajeva godišnje. “Naši alarmantni nalazi svjedočanstvo su vladinih poteza koji već odnose ljudske živote. Na hiljade ljudi u regiji i susjednim zemljama Evropske unije prerano umire od posljedica zagađenja koje uzrokuju termoelektrane, a to je neprihvatljivo”, kazao je Davor Pehchevski, koordinator Bankwatcha.
Glavnim krivcima za ovakvu situaciju proglašavaju se elektrane u Bosni i Hercegovini i Srbiji. U ažuriranom izvještaju Comply or Close (Usaglasiti ili zatvoriti) organizacija Bankwatch donosi podatke da su u našoj zemlji emisije sumpor-dioksida 8,5 puta iznad graničnih vrijednosti dozvoljenih Nacionalnim planom. TE Ugljevik je rekorder u regiji sa 88.302 tone ispuštenog SO2 dok je TE Kakanj imala najveće prekoračenje – 12,66 puta veće emisije od maksimalno dopuštenih vrijednosti za 2019. godinu.
Najviše emisije u regiji, dakle, bilježi bh. TE Ugljevik u kojoj je u decembru prošle godine pušten u probni rad sistem za odsumporavanje, ali su već početkom ove godine, piše Bankwatch, prijavljeni tehnički problemi tako da sistem još uvijek ne funkcionira.
Srbijanski Kostolac B, druga termoelektrana po emisiji u regiji, također ima ugrađen sistem za odsumporavanje – koštao je 130 miliona a zvanično je pušten u rad 2017. godine ali je uprkos tome ovaj pogon i dalje drugi najveći emiter što sugerira da sistem ne funkcionira kako bi trebao. Stanje u kompleksu Bitola u Makedoniji ocjenjuje se zabrinjavajućim jer se emisija SO2 u ovoj zemlji uduplala u odnosu na prethodnu godinu.
U isto vrijeme termoelektrana Kosova B najveći je zagađivač u regiji kada je u pitanju ispuštanje prašine odnosno PM čestica a ukupne emisije prašine ili praškastih materija su u regiji Zapadnog Balkana za 60% veće od dozvoljenih vrijednosti.
“Vlade zemalja Zapadnog Balkana se više ne mogu oslanjati na ugalj. Vidjet ćemo da li će odsumporavanje u TE Ugljevik ikada proraditi, ali u svakom slučaju, treba početi proces zatvaranja termoelektrana i ubrzati investicije u održive oblike obnovljive energije i energetsku efikasnost. Ovo nije toliko pitanje obaveze, koliko je pitanje isplativosti, pošto ugalj sve više predstavlja ekonomski teret, a ne prednost,” kazala je Ioana Ciuta, jedna od autorica izvještaja.
Zemlje Zapadnog Balkana su članice Energetske zajednice i imale su rok do 2018. godine da usklade svoje emisije sa Direktivom Evropske unije o visokim ložištima (LCPD), ali niti jedna zemlja nije ispoštovala granične vrijednosti na nivou države niti za 2018. niti za 2019. godinu.
Portal Balkan Green Energy News navodi da je Crna Gora jedina zemlja na Balkanu, osim Albanije koja nema niti jedno aktivno veliko ložište, koja bi u narednim godinama mogla ispuniti uslove iz direktive.