Propaganda, deveti dio
Sada mi recite, Muze, stanarke olimpskih dvora
Jer božanske ste i svuda, i sveznajuće ste o svem’
A mi glasine čujemo samo i ništa ne znamo.
prvi dio
drugi dio
treći dio
četvrti dio
peti dio
šesti dio
sedmi dio
osmi dio
Iz današnje perspektive teško je sagledati stepen prisutnosti nacističke ideologije u Sjedinjenim Državama u vremenu Velike depresije i uspona nacionalsocijalizma u Njemačkoj. Postojanje takvih političkih opredjeljenja ne bi trebalo biti iznenađujuće – u svakom kriznom vremenu redovito se pojavljuje i ideja “čvrste ruke”, kao simbola vladavine reda i rada, potreba za karizmatičnim vođom koji “zna šta hoće” i ne ustručava se da “stvari nazove pravim imenom” i pokreta koji će ga slijediti i bez puno diskusije “dovesti stvari u red”. Predložak njemačkog nacionalsocijalizma, kao rješenja svih socijalnih i ekonomskih frustracija, za neke se sjajno uklapao u postojeću klimu nepovjerenja prema političkim elitama, spregnutu sa idejama o rasnoj superiornosti i privrednom haosu kojeg proizvode korumpirani spekulanti.
Govoreći o podršci koju je Njemačka uživala u Sjedinjenim Državama nećemo se baviti poslovanjem kompanija koje nisu nalazile ništa problematično u tome da daju materijalnu podršku Hitlerovom usponu, korporacijama kao što su Standard Oil, General Motors, Ford, ITT, General Electric, IBM, Rockefeller, Morgan, Harriman ili DuPont. “Ideološku nepristrasnost” koja je u temeljima krupnog biznisa, što je vrlo upotrebljiv eufemizam za odsustvo etičkih principa, nedvosmisleno je iskazao William Farish, čelni čovjek Standard Oila, kada je pokrenuto ispitivanje poslovne saradnje u toku rata između njegove kompanije i njemačkog koncerna IG Farben (između ostalog, proizvođača otrova Ciklon B korištenog u gasnim komorama koncentracionih logora). Tadašnji senator i budući predsjednik Sjedinjenih Država Harry Truman nazvao je to poslovanje izdajom, na šta mu je Farish odgovorio: “Kao što vi, gospodo, nedvojbeno znate, ugovori poput ovih se po zakonu ne poništavaju, već se samo suspendiraju kada su nacije ugovornih stranaka u ratu. Stoga stranke u takvim ugovorima moraju pronaći neki način da se slože i nastave poslovanje dok su ugovori pod suspenzijom.” Pa su se stranke, Standard Oil i IG Farben, složile da posluju preko Švicarske, da ne ispadne da su kompanije zaraćenih strana zapravo u partnerskim odnosima.
Nećemo komentirati ni one slučajeve gdje je ta saradnja imala motive dublje od pukog “pobratimstva po businessu”, kao što je to slučaj sa Henryjem Fordom, plodotvornim autorom antisemitskih publikacija i ponosnim nosiocem Velikog krsta Njemačkog orla, najvišeg Hitlerovog odlikovanja koje se moglo dodijeliti nekom stranom državljaninu. O svemu tome postoji obimna literatura, koja uz neospornu dokumentarnu vrijednost često pruža i neočekivano čitalačko zadovoljstvo (npr. knjiga Bradleyja W. Harta iz 2018. godine “Hitlerovi američki prijatelji: pobornici Trećeg Reicha u Sjedinjenim Državama”).
Posvetićemo pažnju samo onome što bi se moglo nazvati “populističkim simpatijama” prema nacizmu, pokretima zasnovanim na sentimentima koje je pothranjivala propaganda čijim se razobličavanjem bavila škola kritičke analize. Antisemitizam je, po sebi, predstavljao ideološku platformu sa koje je pružana “indirektna podrška” Hitlerovom političkom programu zagovaranjem američkog neuplitanja u evropski rat – još jedan Déjà vu prethodnog svjetskog rata. Najuticajnija organizacija koja je eksplicitno glorificirala društveno-politička rješenja nacionalsocijalizma i propagirala njihovu primjenu na američkom tlu bio je “Njemačko-američki savez” ili “Savez američkih Nijemaca” (German American Bund ili Amerikadeutscher Volksbund) koji je osnovao Fritz Julius Kuhn, hemijski inžinjer iz Minhena koji se doselio 1928. godine u Sjedinjene Države i šest godina kasnije primio državljanstvo. Kuhnov Bund je registriran 1936. godine u Buffalu (New York), no to ni u kojem slučaju nije bila prva pronacistička organizacija te vrste u Sjedinjenim Državama, dapače – to je tek posljednji izdanak u lancu metamorfoza sličnih organizacija čija istorija počinje u dvadesetim godinama.
Još 1924. godine njemački imigranti, predvođeni braćom Gissibl, osnovali su u Chicagu “Društvo Teutonija” (Teutonia Society), organizirano kao društveni klub koji bi okupljao etničke Nijemce sa izraženim simpatijama za nacionalsocijalizam. Da bi to bilo jasno potencijalnom članstvu, Društvo je nakon dvije godine promijenilo ime u “Nacionalističko društvo Teutonije” (Nationalistic Society of Teutonia) i formiralo ogranke u više američkih gradova djelujući kao istureno regrutaciono odjeljenje za članstvo u njemačkoj Nacionalsocijalističkoj partiji. Adolf Hitler je proglašen za titularnog vođu, usvojen je običaj nacističkog salutiranja, a naziv ponovo promijenjen 1932. godine u “Prijatelji Hitlerovog pokreta” (Friends of the Hitler Movement). Član pokreta bio je i Heinz Spanknöbel kojeg je 1933. godine Rudolf Hess ovlastio da formira američku nacističku organizaciju koja bi objedinila “Teutonce” i “Društvo američkih prijatelja Njemačke”, iz kojih tako nastaju “Prijatelji nove Njemačke” (poznati i pod skraćenicom FONG, od Friends of New Germany, ili pod njemačkim nazivom Die Freunde des Neuen Deutschland) sa sjedištem u New Yorku. Njen član postao je i Fritz Kuhn, koji će kasnije, po formiranju Bunda, iz svoje bivše organizacije dobiti većinu kadrova.
Metodi djelovanja FONG bili su prevashodno siledžijski – od prijetnji uredništvima američkih novina namijenjenih njemačkoj dijaspori i zahtjeva da objavljuju pronacističke tekstove, do infiltracije njemačko-američkih organizacija ili klubova prijateljstva gdje se vrlo nasilno agitiralo “za našu stvar”. Sa stanovišta interesa Berlina, takve aktivnosti su bile kontraproduktivne. Ono što je bilo vrlo usješan metod djelovanja u samoj Njemačkoj, zastrašivanje i brutalna upotreba sile koji su prakticirani pod punim patronatom države, u Sjedinjenim Državama je moglo rezultirati samo time što će građani njemačkog porijekla i njihove organizacije biti stavljeni pod lupu zakona, a sve vezano za njih biti popraćeno nepovjerenjem. To je bilo sasvim suprotno njemačkoj ambiciji da u Sjedinjenim Državama razvija simpatije prema njemačkim ciljevima i pozicionira “svoje ljude” na mjestima koja bi, ukaže li se potreba, mogla biti od koristi. Iznerviran strateškim sljepilom FONG-a, 1935. godine Führerov zamjenik (Stellvertreter des Führers) Rudolf Hess instruira njemačke građane da istupe iz te organizacije a njeno rukovodstvo poziva u Njemačku “na razgovor”. Ukidanje “Prijatelja nove Njemačke” otvorilo je prostor Fritzu Kuhnu da formira svoj “Njemačko-američki savez” koji postaje najvećim pokretom za promociju nacionalsocijalizma u Sjedinjenim Državama. Podučen greškama FONG-a, Kuhn “amerikanizira” svoj pokret, pronalazeći sve načine da ga predstavi kao izraz slobode političkog okupljanja istomišljenika, proistekao iz temeljnih demokratskih vrijednosti američkog društva. Za Kuhna je George Washington bio “prvi američki fašista” i ta formula fuzije američkih ikona sa nacističkim vrijednostima dala je željene rezultate – za pristalice Bunda nije bilo ništa inkompatibilno u tome da se podržavaju ideje nacionalsocijalizma i istovremeno bude uzornim Amerikancem i patriotom.
Kuhn je bio, najblaže rečeno, fasciniran Hitlerom i nacističkom ideologijom, pa je na sve načine pokušao emulirati svoje njemačke uzore i njihovo organizaciono ustrojstvo: prozvao se narodnim vođom (Bundesführer), formirao svoj zaštitni odred (Ordnungsdienst) batinaša i “mirotvoraca” na skupovima Bunda, pokrenuo glasilo pokreta i štampanje Mein Kampfa kao obavezne literature za članstvo, organizirao regionalne ogranke saveza (njih 70 širom zemlje) i uspostavio dvadesetak kampova u kojima je omladina mogla da vježba vojne vještine, jednoglasni Sieg Heil ili višeglasnu izvedbu nacističke himne Horsta Wessela.
Službeni Berlin nije bio oduševljen Kuhnovim poduhvatima, iz istih razloga iz kojih nije odobravao ni aktivnosti FONG-a, jer bi oni mogli još više zategnuti odnose sa Rooseveltovom administracijom, već iziritiranom osionošću nacističkog pokreta u Sjedinjenim Državama. Bund nije mogao računati ni na kakvu podršku iz Njemačke, štaviše – njemačkim građanima u Americi je savjetovano da se klone Khunove organizacije, ali to nije odviše zabrinulo američkog Bundesführera. Njegova ambicija je bila da Ameriku pretvori u “državu kukastog krsta” u kojoj će, uz dužno poštovanje Reichu i Führeru s one strane okeana, ipak on imati glavnu riječ.
Kada je Bund prokomentirao pogrom Jevreja u novembru 1938 (Kristallnacht) kao opravdanu odmazdu za ubistvo njemačkog diplomate u Parizu, američko javno mnijenje bilo je skandalizirano do te mjere da se Steuben Society, najuglednije njemačko-američko udruženje, promptno ogradilo od Kuhnove družine.
Mada je “Kristalna noć” bila najeksponiraniji događaj u eskalaciji progona Jevreja u Njemačkoj, ona je predstavljala tek jednu epizodu u kontinuitetu terora koji je nacistički režim sistematski provodio. Do Ljetnih olimpijskih igara u Berlinu 1936. godine, Hitler je donekle “primirio” takvu vrstu aktivnosti, strahujući od mogućeg bojkota Igara, čime bi Treći Reich propustio jedinstvenu priliku da svijetu demonstrira svoju superiornost. Jednom kada su Igre okončane, stvari su krenule već poznatim putem, a u 1938. godini njihov zamah je jasno najavio krajnji cilj: u martu su organizacije jevrejske zajednice izgubile svoj službeni status, u aprilu je uvedeno prisilno registriranje jevrejske imovine, u junu je više od 1.500 njemačkih Jevreja uhapšeno i zatvoreno u koncentracione logore, a uvedena je i zabrana da jevrejski liječnici imaju hrišćane za pacijente, Velika sinagoga u Minhenu je sravnjena sa zemljom u julu, u augustu su svi muškarci jevrejskog porijekla morali svome imenu nadodati ime “Israel” a žene “Sara”, u septembru je Jevrejima zabranjeno da se bave pravničkim poslovima, a u oktobru su svi njemački pasoši u vlasništvu Jevreja obilježeni znakom “J” (Jude). Narednog mjeseca uslijedila je “Kristalna noć”, najavljujući “otvorenu sezonu” lova na ljude i njihovog istrebljenja.
Tri mjeseca kasnije, Kuhn priređuje događaj od kojeg očekuje da će suočiti Ameriku ne samo sa snagom njegovog pokreta već i njenom vlastitom budućnošću. Veliki skup “Amerikanizacije”, ta “Masovna demonstracija istinskog amerikanizma”, kako je oglašavan u propagandnim materijalima Bunda, trebalo je da napuni njujorški Madison Square Garden. I napunio ga je! Ogromna dvorana primila je 20.000 sljedbenika Bunda, kojima je Kuhn vatrenim govorom predočio podle jevrejske zavjere i prljave poteze predsjednika Roosevelta. Čitav događaj orkestriran je tako da u najvećoj mjeri proizvede željeni propagandistički efekat, zamišljen kao apoteoza nacizma u srcu Sjedinjenih Država. Formalno, on je održan u znak obilježavanja 207. rođendana Georga Washingtona, “prvog američkog fašiste”, usred New Yorka, grada kojeg je njemačka štampa nazivala “semitiziranom američkom metropolom”, u sali u kojoj je šest godina ranije upriličen podjednako masovan miting u znak protesta protiv progona Jevreja u Njemačkoj.
U vrijeme održavanja Kuhnovog skupa gotovo 100.000 antifašistički nastrojenih demonstranata preplavilo je ulice Manhattana, a do tada neviđene policijske snage, njih preko 1.500 uključujući i konjicu, formirale su kordon oko Madison Square Gardena. Operacijom koja je trebala spriječiti krvoproliće rukovodili su njujorški gradonačelnik Fiorello La Guardia i šef policije, komesar Lewis Valentine. Cijela situacija je bila utoliko eksplozivnija jer je postojala vrlo opravdana bojazan da bi se u antisemitsku svetkovinu mogla umiješati i mafija, pogotovo njen jevrejski dio kojeg je predvodio Meyer Lansky. Oni nisu predstavljali naprosto gnjevnu grupu Jevreja koja negoduje protiv antisemitskih ispada suprematista, već vrlo organiziranu i opasnu silu čije su metode “poravnavanja računa” punile stranice dnevne štampe tog vremena. Lansky (originalno, Meier Suchowlański) je bio poznat kao “računovođa mafije”, a taj nadimak nije stekao zbog interesa za rekreativnu matematiku. Uz Dutcha Schultza i Bugsyja Siegela bio je među najčuvenijim pripadnicima “jevrejskog podzemlja” u New Yorku, kojeg su onî sa neopreznim smislom za humor nazivali “Košer nostra”, kao varijaciju talijanskog naziva Cosa nostra. Čak je i Charlie “Lucky” Luciano, jedan od najvećih bossova italijanske mafije, ponudio svome jevrejskom bratu po zanatu pomoć u “prijateljskom razgovoru” sa adorantima Hitlera, bude li mu to ikada potrebno. Neka bude spomenuto, tek za ilustraciju uvijek prisutnih koincidencija, da je u sukobima sa pripadnicima Bunda nemali broj glava razlupao i stanoviti Jacob Rubenstein. Četvrt stoljeća kasnije, cijeli svijet će ga zapamtiti pod njegovim novim imenom Jack Ruby, kao čovjeka koji je ubio Leeja Harveyja Oswalda, optuženog za atentat na predsjednika Kennedyja.
Sutradan nakon mitinga, pripadnici Bunda svečano su promarširali ulicama New Yorka, uz vijorenje nacističkih zastava i klicanje Führeru. Za potrebe tih manifestacija, Bund je štampao postere sa obećanjem “Milion članova Bunda do 1940.” Mada je Khun tvrdio da njegova organizacija već broji 200.000 članova, istraživanja američkog Muzeja Holokausta pokazala su da je broj registriranih članova bio oko osam puta manji. Koliki je bio broj simpatizera koji se nikada nisu formalno priključili Bundu, možemo samo nagađati, ali 1939. godine, sa početkom rata u Evropi, Njemačko-američki savez počinje da se osipa.
Tome je uveliko doprinijela i istraga o finansijama Bunda koju je pokrenuo gradonačelnik La Guardia i koja je pokazala da je Khun krivotvorio dokumente, utajio porez i pronevjerio novac Bunda (u iznosu od današnjih gotovo 300.000 USD), galantno ga trošeći na svoje ljubavnice i životni stil dostojan Bundesführera. Decembra 1939. je osuđen na višegodišnju robiju, državljanstvo mu je oduzeto 1943. godine, a nakon završetka Drugog svjetskog rata deportiran je u Njemačku. Tamo mu je ponovo suđeno po zakonu o denacifikaciji, pa se opet obreo u zatvoru, ovaj put njemačkom.
I drugi su se istaknuti aktivisti Bunda na kraju svoje američke karijere našli u Njemačkoj. Među mnogim od veterana iz Teutonskog Društva, koji su prošli kroz sve organizacione transformacije koje su okončale formiranjem Khunovog saveza, bio je i Walter Kappe, čovjek koji je za Bund pokrenuo izdavačku kuću AV Publishing Company i još pet drugih kompanija. Pod njegovim upraviteljstvom štampani su i sedmični listovi “Njemačke novine” (Deutsche Zeitung) i, neka mi bude oprošten nezgrapan prevod, “Njemački budilnik i osmatrač” (Deutscher Weckruf und Beobachter). Kappe se pokazao kao izrazito sposoban operativac, pa ga je Fritz Kuhn, lider Bunda, maknuo sa svih pozicija kao potencijalno nezgodnog rivala. Po povratku u Njemačku, 1937. godine, Kappe se priključuje diverzantskom odjeljenju njemačke obavještajne službe (Abwehr II), za koju je regrutirao i obučavao osmoricu budućih sabotera poslanih 1942. godine u Sjedinjene Države u okviru operacije “Pastorius”. Nešto u procesu regrutacije očigledno nije bilo temeljito obavljeno, budući da je čitava grupa pohvatana odmah po prispijeću na odredište zahvaljujući tome što se jedan od članova smjesta prijavio u FBI.
Fritz Gissibl, jedan od braće osnivača “Teutonskog društva”, u Reichu je postao direktor u Ministarstvu propagande za Južnu Njemačku. Heinz Spanknöbel, koji je prema naređenju Hessa formirao FONG, 1933. godine je protjeran iz Sjedinjenih Država i u Njemačkoj je postavljen na mjesto upravnika Škole propagande za Nijemce u dijaspori, a više vodećih ljudi Bunda se udomljuje u “Narodnoj zajednici za germanstvo u inostranstvu” (Volksbund für Das Deutschtum im Ausland).
Na ovom mjestu vrijedi uočiti da su javne manifestacije pobornika nacionalsocijalizma na prvom mjestu imale propagandnu ulogu: one su demonstrirale moć jednog pokreta i agitirale u korist prihvatanja ideja koje je taj pokret zastupao. Funkcioniranje tih masovnih skupova (kao i svakih drugih, uostalom) može se uporediti sa astrofizičkim procesom kojim se oko crnih jama formira tzv. “akrecioni disk” (od latinskog accretio, progresivni rast). U gravitacionom polju tih “gutača materije”, sve što nema neki svoj, već postojeći, momenat kretanja biće pravolinijski usisano, baš kao što će se oni koji u idejama nekog pokreta prepoznaju svoja vlastita uvjerenja “najkraćim putem” pridružiti toj masi. No, materija koja se nađe u domašaju tog polja a koja ima neko svoje vlastito izraženo kretanje (ideje koje se ne mogu bez ostatka prepoznati u ideologiji pokreta) slijediće spiralnu putanju, kružeći oko crne jame trajektorijom koja se sve više približava granici nakon koje “nema povratka”, da bi konačno postala dijelom središnje mase. Ta “fatalna atrakcija”, sve veće približavanje specifičnom konglomeratu ideja i masi koja ga zastupa i transformacija posmatrača u aktivistu, u pravilu su u središtu pažnje organizatora masovnih skupova. Mada se na takva okupljanja pozivaju istomišljenici, više su nego dobrodošli “i svi ostali zainteresirani građani”, čestice koje će postati dijelom “akrecionog diska” i završiti svoju orbitalnu putanju postepenog pada ka središtu gravitacionog polja, postajući dijelom njegove mase.
Ovakva metafora, u kojoj se ideje i njihovi nosioci u odnosu na masovne pokrete kreću analogno zakonitostima nebeske mehanike, može biti ilustrativna ili barem zabavna, ali u njoj je donekle zamagljena vrlo bitna komponenta – domet i intenzitet sile privlačnosti.
Jedna je stvar kada se nalazite u gradu oblijepljenom posterima koji najavljuju neki veličanstveni skup, u kojem lokalna štampa najavljuje nešto što treba da se dogodi a vi o tome danima slušate mišljenja svojih upućenih i neupućenih prijatelja, u kojem možda odlučite da se sami, “iz prve ruke”, uvjerite o čemu je tu riječ, pa na osnovu tog iskustva vidite da li ćete se i sljedeći put pridružiti, čak možda i čvršće vezati uz organizatore (kao članstvo u klubu korisnika usluga neke turističke ili putne agencije) ili se držati podalje od toga… U neposrednom okruženju takvog događaja, lako je napraviti izbor jer je investicija napora za njegovu realizaciju relativno mala u odnosu na izazov znatiželje. Sasvim drugačije stvari stoje ukoliko živite u nekom udaljenom dijelu svijeta, gdje niste okruženi informacijama o onome što se tamo negdje sprema, pa ukoliko o tome nešto i saznate morate odlučiti da li se vrijedi zaputiti po to sasvim neizvjesno iskustvo cjelonoćnim putovanjem, rješavati logističke probleme prenoćišta, snalaženja u nepoznatom okruženju, povratka i slično.
Prevedeno na probleme masovne mobilizacije javnosti u pravcu podrške nekom skupu ideja, vidjeli smo već na primjerima iz Prvog svjetskog rata da je potrebno angažiranje enormnih materijalnih i ljudskih resursa na nacionalnom nivou da bi se ostvarili bilo kakvi efekti. Kako su male, ekstremističke organizacije, uspjele izrasti do pokreta nacionalnih dimenzija? Sastancima po lokalnim klubovima, govorima na lokalnim sajmištima, distribucijom šapirografiranih biltena po četvrtima odgovarajućeg demografskog profila? Zasigurno – ne! Za takav posao je bio potreban daleko moćniji medij – izdanak veličanstvene Tesline galaksije, radio, koji 1917. godine nije bio na raspolaganju Georgeu Creelu i Komitetu za javne informacije, ali je već početkom tridesetih godina bio prisutan u više od 12 miliona američkih domova. Medij je bio tu i još je samo nedostajao glas, a njega je dao velečasni Charles E. Coughlin, katolički sveštenik iz Royal Oaka u Michiganu.
Slušateljstvo oca Coughlina brojalo je milione ljudi, uglavnom u New Yorku i na sjeveroistoku zemlje. Svoju karijeru radijske ličnosti otpočeo je još 1926. godine vjerskim propovjedima koje su se prenosile iz “Svetišta maloga cvijeta” (The Shrine of the Little Flower), njegove crkve u Michiganu. U to vrijeme, kada je radio još uvijek bila senzacija, otac Coughlin je stekao brojnu publiku koja se okupljala oko prijemnika i bez daha slušala njegov glas. Prema publicisti i istoričaru Joeu Allenu, “sa svojim osebujnim baritonom i blagim irskim naglaskom, koje je koristio za impresivne dramske efekte, Coughlin je bio kao stvoren za novi medij.” Padom njujorške berze i početkom Velike depresije radio-propovjednik je počeo napuštati teološko-moralističke teme i obraćati se slušaocima sve manje kao svojoj vjerskoj pastvi a sve više kao očajnicima iz osiromašenih slojeva, čiji su životi upropašteni privrednim kolapsom. Njegovi politički komentari obrušili su se na “bankstere” – kako je nazivao hibrid bankara i gangstera – koji su za njega bili oličenje “pljačkaškog kapitalizma”. Međutim, glavnu opasnost za Coughlina nije predstavljao taj soj beskrupuloznih spekulanata i derikoža već činjenica da bi oni mogli pokrenuti mase da se priklone još većem zlu – idejama socijalizma i komunizma.
U prve tri godine Velike depresije, broj radio stanica koje se prenosile Coughlinove govore porastao je do te mjere da su njegove riječi mogle doprijeti do 40 miliona slušalaca. Krajem 1934. godine on pokreće Nacionalnu uniju za socijalnu pravdu (National Union for Social Justice), a njena moć došla je do izražaja par mjeseci kasnije, kada je predsjednik Roosevelt predložio da se Sjedinjene Države pridruže Stalnom sudu međunarodne pravde (Permanent Court of International Justice) koji je od 1922. imao sjedište u Hagu, kao sastavni dio Lige naroda. Ideja da bi Sjedinjene Države priznale autoritet bilo kakve međunarodne institucije, pa time bile i odgovorne pred njom, bila je naprosto nezamisliva za Coughlina, baš kao što je i danas za dobar dio američke političke elite. U svojoj zgroženosti pred Rooseveltovim prijedlogom, Coughlin je našao moćnog saveznika, medijskog magnata i ultrakonzervativnog Williama Randolpha Hearsta. Kampanja koju provode na koncu dovodi do toga da Rooseveltova ideja nije dobila senatsku većinu. Na krilima te pobjede Coughlin najavljuje nastavak borbe, ovog puta protiv “međunarodnog bankarstva”, što je bio uobičajeni naziv za Jevreje. Kao saborac u tom poduhvatu pojavljuje se notorni Henry Ford, koji je godinama ranije objavljivao u svojim novinama Dearborn Independent antisemitske tekstove sve dok list nije, upravo zbog toga, zabranjen u decembru 1927.
Coughlinova Nacionalna unija povezuje se sa nekoliko političkih pokreta koji su zagovarali neku formu ekonomskog distributizma (i bili izraženo antisemitski orijentirani), te zajednički formiraju Stranku jedinstva (Union Party) sa idejom da kao treća stranka izađu na predsjedničke izbore 1936. godine. Član Predstavničkog doma iz Sjeverna Dakote William Lemke, prihvatio je kandidaturu u ime novoformirane stranke i na izborima nije dobio niti jedan elektorski glas, ali jeste osvojio oko 2% narodnih glasova. Sa stanovišta izbora to je zanemarivo mala podrška, no činjenica da je nešto manje od milion američkih glasača bilo spremno da za predsjednika svoje države ima čovjeka koji predstavlja Coughlinovu političku platformu vrlo rječito govori o popularnoj podršci idejama koje je zastupao dojučerašnji radijski propovjednik.
Na skupu u Providenceu, održanom nakon izbornog debakla njegovog kandidata, ogorčen Rooseveltovom pobjedom, velečasni Coughlin je poručio masi od 25.000 njegovih pristalica da će “imati hrabrosti da ustane i pozove na upotrebu metaka” i da će na Bijeloj kući biti “više rupa od metaka nego što se može izbrojati računskom mašinom.”
U obraćanju medijima Coughlin je iskazao svoje crna predviđanja američke budućnosti: “Demokratija je osuđena na propast. Ovo su naši posljednji izbori. Ili će biti fašizam, ili komunizam – nalazimo se na raskrsnici.” Na pitanje novinara koji put bi on izabrao, otac Coughlin je spremno odgovorio: “Izabrao bih put fašizma.”
Slijedeći taj putokaz, uz svoje sedmične radijske emisije Coughlin pokreće i list “Društvena pravda” (Social Justice), uglavnom posvećen temi jevrejske kontrole kapitala. Na stranicama lista objaviće i svoju verziju “Protokola sionskih mudraca”, tog bestselera antisemitske literature, ponudiće Mussoliniju prostor gdje bi Duce objasnio američkim sljedbenicima svoje viđenje rasne politike, a svoga ideološkog uzora iz Španije, fašističkog generala Franca, opjevaće kao heroja u odbrani hrišćanske civilizacije od komunističke nemani koju podržavaju američki jevrejski moćnici, isti oni koji su doveli boljševike na vlast u Rusiji. Coughlinovo viđenje ispravnog puta za dovođenje američke politike u red, već najavljeno rešetanjem Bijele kuće, podrazumijevalo je formiranje “Hrišćanskog fronta” čiji bi se redovi, prema viđenju velečasnog Coughlina, lako popunili time što bi svaki pretplatnik “Društvene pravde” formirao jedinicu od par desetina odlučnih antikomunista čime bi “front već imao 25 miliona boraca spremnih za akciju”. Da ta akcija nije podrazumijevala borbu sa krunicom u ruci za spas duša grješnika, prema zapisniku sa sastanka “Hrišćanskog fronta” u New Yorku, septembra 1939. godine, dosta jasno je iskazao stanoviti Joe Leveque svojom sugestijom: “Hrišćani, a posebno katolici, trebali bi istrijebiti Jevreje upravo onako kako to sada radi Hitler u Poljskoj.”
Kada je njujorška radio stanica WMCA odlučila da obustavi emitiranje Coughlinovog programa, nakon njegovih riječi podrške zbivanjima u “Kristalnoj noći”, oko njenog sjedišta se okupilo više hiljada pristalica tog “Hrišćanskog fronta”, demonstrirajući protiv “ne-američkog ponašanja uprave radio stanice”, pozivajući na bojkot jevrejskih prodavnica (ispred kojih su, u Brooklynu i Bronxu, dežurali aktivisti Fronta osiguravajući da taj poziv bude ozbiljno shvaćen), zahtijevajući protjerivanje izbjeglica i ne-hrišćana iz Sjedinjenih Država, kličući Hitleru i prizivajući njegov skori dolazak. Demonstracije su se nastavljale iz vikenda u vikend, a prema procjenama novinara Front je svake sedmice održavao tridesetak skupova širom grada, na kojima se znalo okupiti i po par hiljada pristalica. Daniel Kurz, predvodnik Fronta u Queensu, strastveno je govorio o Oktobarskoj revoluciji koju su izveli Jevreji, o 30 miliona hrišćana koje su pobili, o trockističkim pripremama u Meksiku da se u pogodnom trenutku izvede komunistička revolucija u SAD, i sl.
Joseph McWilliams, još jedan vokalni aktivista “Hrišćanskog fronta”, koji mu se pridružio 1939. godine napustivši Američku nacionalističku stranku, formirao je vlastiti, još militantniji antisemitski pokret pod nazivom “Hrišćanski mobilizatori” (Christian Mobilizers). Ovi “pokretači” okupili su brojne ulične razbijače koji su dobro razumjeli da kriminalno ponašanje dobiva sasvim drugačiji tretman ukoliko se predstavi kao “borba političkih mišljenja” – McWilliams je čak istakao i svoju kandidaturu za Američki kongres. Ulično nasilje kulminiralo je u ljeto 1939. kada su mobilizatori održavali po pedesetak skupova sedmično a Hrišćanski front organizirao veliki marš na Union Squareu, gdje je bilo smješteno nacionalno sjedište komunističke partije i brojnih sindikata, nazvan “Manifestacija hrišćanstva” (Manifestation of Christianity).
Za sve to vrijeme, između Coughlinovog pokreta i njegovih ogranaka (poput “Hrišćanskih mobilizatora”) s jedne strane, i Khunovog Bunda s druge, postojala je tijesna saradnja i bezrezervna uzajamna podrška. Coughlin je svojim radijskim propovijedima uveo ideje antisemitizma i nacionalsocijalizma u svijet milionskog auditorija, a na tako pripremljenom terenu Bund je izgradio svoju organizacijsku infrastrukturu.
James Wechsler, hroničar tog vremena, publicista i istaknuti antifašista, upozoravao je da bi predstavljanje New Yorka kao grada u kojem je u to vrijeme vladao fašistički teror bilo daleko od istine. Tematski pobrojani incidenti mogu dovesti do takvog utiska, ali pronacistički pokreti i manifestacije bili su tek mali dio zbivanja u jednoj metropoli kakav je New York. Ipak, i to što se dešavalo – makar predstavljalo samo rubni fenomen u političkim zbivanjima velegrada – bilo je vrlo ozbiljno upozorenje o rastućoj virulentnosti ideologije ekstremne desnice u Sjedinjenim Državama. Njenu eskalaciju donekle je usporio sporazum Staljina i Hitlera o uzajamnom nenapadanju (Molotov-Ribbentropov pakt sklopljen 23. augusta 1939.), da bi dvije godine kasnije, američkim stupanjem u Drugi svjetski rat, pobornici nacionalsocijalizma bili potpuno uklonjeni sa javne scene. Barem za neko vrijeme.
Institut za analizu propagande (1937-1942)