Muzika je univerzalni jezik koji u pravilu isključuje mogućnost nesporazuma. Tužnu pjesmu svi će čuti kao tužnu, a veselu kao veselu. Muzika može biti dobra i loša, autentična i plagirani derivati. Bolje da mi vjerujete nego da objašnjavam.
Muzika ujedinjuje i dijeli ljude. Muzika može potaknuti ljude na akciju, i na reakciju. Muzika nas može rasplesati i rasplakati. Muzika može biti jezik protesta ili sredstvo ideologije. Muzika može biti sve i ništa.
I u naše vrijeme se svira i pjeva iz protesta. Kao što je Bob Dylan protestovao i pjevao protiv rata, a Woody Guthrie protiv fašizma; kao Hendrix na Woodstocku kad je interpretirao The Star-Spangled Banner i u te četiri minute improvizirane distorzije izrazio sve što se može o proklamovanim američkim vrijednostima u odnosu na stvarnost američke ničim izazvane agresije na Vijetnam; ili kad je Čajkovski, Uvertirom 1812, proslavio odbranu Rusije od Francuske agresije; ili kad je devedeset druge Fuad Buzadžić otpjevao „Pismo Stevie Wonderu“ da mu kaže – „Sarajevo krvari…“.
Danas protestuju Massive Attack, Fontaines DC, Kneecap, Bob Vylan…
“Death, Death to the IDF”
Član Kneecapa Mo Chara je bio optužen za terorističku aktivnost (!) zbog parole „Free Palestine“ i protesta protiv genocida u Gazi. Kasnije su optužbe odbačene, ali su ostali bojkot, ušutkivanje i zastrašivanje. Protest protiv genocida je u Britaniji postao terorizam, a sam genocid to očigledno nije. Njihov koncert na festivalu Glastonbury nije bio dio streaming programa, ali je ipak završio u živom prenosu na TikToku zahvaljujući Helen Wilson koja je svojim mobitelom omogućila prenos, da bi nakon toga i sama bila maltretirana.
Kneecap nije bio dio festivalskog streaminga ali je bio Bob Vylan koji je otišao korak dalje. Osim što je uz podršku publike uzvikivao „Free, Free Palestine“, dodao je u svoj program parola i „Death, Death to the IDF“. I ne bi to bilo ništa posebno ni čudno, jer IDF provodi genocid u Gazi, da protest protiv genocida nije kriminaliziran jer vrijeđa osjećaje onih koji taj genocid čine, kao i njihovih pokrovitelja. Osim izvršilaca – izraelske vlade i IDF-a, suodgovorne za genocid u Gazi su i vlade Amerike, Britanije, Njemačke i drugih evropskih zemalja uz podršku njihovih armija, pa ove vlade pored ekonomske, političke, diplomatske i medijske pomoći pružaju genocidnoj armiji (IDF) i vojnu podršku. Ubrzo je parola „Death, Death to the IDF“ osvanula kao grafit na svim meridijanima, a Bob Vylan, kojem su otkazani brojni koncerti, postao planetarno poznat i aktuelniji, i trenutno važniji, od Boba Dylana. Tako to funkcioniše sa zabranama, a ponekad i sa nepravdom. Postižu efekat suprotan željenom.
Peti juli ove godine ostat će upamćen po dva neobična i nesvakidašnja muzička događaja. U Villa Parku u Birminghamu znameniti, možemo bez ustezanja reći i kultni, bend Black Sabbath održao je još jedan oproštajni koncert, nakon što su se već oprostili najmanje jednom. Nastupili su i mnogi drugi prvaci metalurgije a fanovi benda Tool su konačno dobili, nakon trideset godina čekanja, kvalitetan video snimak koncerta.
Ozzy se na sceni ukazao sjedeći na tronu, nakon što ga je lift iznio direktno iz podzemlja (scene) uz oduševljenje brojnih prisutnih fanova. Ozzy ne može da hoda ali u njemu je ipak ostalo dovoljno rock'n'rolla, a da bi njegova sjajna zvijezda još jednom bljesnula, posljednji put prije nego se zauvijek zatamni, pomrači. Njegova supruga, poznata samo po tome što je njegova supruga, a tako i kao učesnica rijaliti serijala The Osbournes, nedavno je javno apelovala da se irskom bendu Kneecap ukine američka viza i onemogući nastavak američke turneje, što je Marco Rubio rado učinio, kao što je na početku svog mandata u Trumpovoj administraciji s iscrtanim križem na čelu, nije metafora, održao slovo o ko zna čemu, pored periodičnih ispada islamofobije i vjerske mržnje. Kneecap je nakon uzvikivanja „Free, Free Palestine“ na festivalu Coachella naprasno završio američku turneju i bezvizno se vratio kući. Toliko o američkoj slobodi govora. Toliko i o ženi „Princa Tame“.
Od Prvog amandmana američkog Ustava tragikomičniji je još samo trenutni status Drugog amandmana na koji se kao mameni pozivaju američki ljubitelji oružja uvijek iznoseći argument da taj amandman i pravo na posjedovanje oružja postoje da bi se američki građani mogli (oružano) boriti protiv (eventualne) tiranske vlade i (od)braniti Republiku. Eno, imaju Trumpa čiji amnestirani šestojanuarski pobunjenici zamaskirani kao ICE službenici otimaju ljude na ulicama, radnim mjestima, sa sudova i iz kancelarija u kojima imaju sastanke i razgovore o državljanstvu. Niko se ne poziva na Drugi amandman i pravo da se brani američki ustavni poredak dok do zuba naoružani maskirani Trumpovi smeđokošuljaši šestare američkim ulicama i terorišu koga stignu, uglavnom lica koja nisu bljedolika.
Za profit – spremni
U našem ex-jugoslovenskom tamnom vilajetu predugo je i pretoplo ljeto. Studentski protesti u Srbiji ušli su u još jedno godišnje doba a svakim danom sve je više nasilja a sve manje pravne države, pa tako i Vučićevi maskirani kriminalci ili oni sa policijskim značkama bez brojeva (a i sa brojevima), poput Trumpovih šestojanuarskih američkih patriota, koji su pokušali srušiti američku demokratiju napadom na Kapitol, hapse i otimaju studente. Interesantna je sličnost američkih i balkanskih patriota. Dok se prvi zaklinju u američki Ustav, čine sve da ga derogiraju, a drugi se kunu u naciju a čine sve da je opljačkaju. U Srbiji one koji se ne vrte u Vrzinom kolu lopovluka maltretiraju, batinaju i hapse uz crkvenu podršku (šutnjom). Zlo se vratilo kući i teško da će se samo od sebe smiriti, a oni koji misle da će se Vučić, utjelovljeno srpsko zlo devedesetih, bez krvi povući (pre)veliki su optimisti. Nažalost, sve je izglednije da će se autentično zlo okupati u rijeci nove krvi. Mada nije izvjesno da će rijeka krvi to zlo i oprati. Jer zlo se krvlju hrani.
Na zapadu, u našem EU susjedstvu, 5. jula je pod pokroviteljstvom crkve i države na zagrebačkom hipodromu održan koncert ustaškog prepjevača koji endehazijsku pjesmaricu adaptira za ustašku suvremenost i iz nje proistekle revizionističke i druge posebne potrebe. Skupilo se pola miliona ljudi, kao onomad na Woodstocku samo što su se u Zagrebu plaćale karte i što su cijene hrane i pića bile veće nego na aerodromima na kojima se putnike redovno usputno pljačka. Zagrebački petojulski koncert masovna je manifestacija bratstva i jedinstva pljačkaškog kapitalizma i fašističke ideologije. Na poklič prepjevača – “Za dom”, publika je spremno odgovorila – “Spremni”! Da ne bi ostala dilema o karakteru skupa, koji je blagosiljala crkva u Hrvata. Tako je to bio najveći skup na kojem se uzvikivalo ZDS u istoriji ustaštva, uključujući i Drugi svjetski rat. Tako je ustaški prepjevač završio koncert nekoliko miliona eura bogatiji, inkasirajući mnogo više nego što je otetog zlata ponio poglavnik preobučen u babu kad je bježao od partizana a svoje ustaše ostavio da se sami snađu.
Dvije sedmice ranije u istom gradu su u junu na InMusic festivalu nastupili i protestovali protiv genocida u Gazi Massive Attack i Fontaines DC. Aktuelna hrvatska vlada je proizraelska odnosno progenocidna i ravnodušna prema patnjama i stradanjima Palestinaca, uključujući i palestinske kršćane. I u tome je slična našim komšijama s istoka. Vučić se čak javno hvalio da „jedini“ u Evropi prodaje oružje i municiju Izraelu i tako bez ustručavanja priznao da Srbija učestvuje u genocidu u Gazi. Hrvatska vlada bezuvjetno podržava Izrael a samo u nekoliko sedmica u Zagrebu se protestuje protiv genocida u Gazi i demonstrira ustašluk i historijski revizionizam.
U našoj mahali, muzički 5. juli kao i prethodni dani protekli su skromno ali razdragano u krugu starih i predobro poznatih bendova iz kategorije Jedno te isto. Masovne egzekucije Palestinaca i genocid u Gazi domaći muzičari ne spominju. Sve se završilo još u novembru i decembru 2023. muzičarskom željom – Ceasefire Now. A pjevač s Alifakovca genocid u Gazi naziva eskalacijom (!). Pitam se šta bi rekao on, i oni koji ga slušaju, da neko genocid u Srebrenici nazove „eskalacijom“.
Ostanimo još samo nekoliko redaka u Zagrebu. Hrvatski istoričar Ivo Goldstein proveo je svoj profesionalni vijek istražujući, studirajući i dokumentujući ustaške zločine i genocid nad Srbima, Romima i Jevrejima, a bešćutni je negator genocida u Gazi. Sličan je slučaj Timothyja Snydera. Napisao je tomove knjiga o fašizmu i Rusiji, Ukrajini, ispisao čaršafe tekstova o Trumpu i Putinu, a ni jednog jedinog slova o genocidu u Gazi, osim jednog retweeta s kraja 2023. A na pitanje o „situaciji“ u Izraelu kaže da posjećuje Izrael ali da nije ekspert za Izrael. Sve zna samo ne zna prepoznati aparthejd i genocid kad su (ne)djelo Izraela. A inače je ekspert. Sramotno i poražavajuće, ni Memorijalni centar u Srebrenici ne vidi genocid u Gazi, a vidio je agresiju na Ukrajinu.
Distopijsko ludilo i shizofrenija sa primjesama horora i licemjerstva. Neko bi rekao da od takvog izvora vode samo dva-tri putića – nova šezdeset i osma, ali ovaj put sa sretnim završetkom, ili globalna pobjeda ili poraz fašizma sa ili bez globalnog rata.
Ostaje nam samo da zaključimo filmskim citatom – da zazovemo narodnog heroja Vladimira Perića Valtera – Živi bili pa vidjeli.